ESG (ang. Enviromental, Social and Corporate Governance) to idea zakładająca konieczność uwzględniania w modelu biznesowym przedsiębiorstw czynników o charakterze pozafinansowym, związanych z dbałością o środowisko naturalne, społeczeństwo oraz ład korporacyjny. Znajduje ona odzwierciedlenie w tendencjach prawodawczych Unii Europejskiej, która od kilku lat stopniowo nakłada na podmioty gospodarcze nowe obowiązki, kładąc coraz większy nacisk na kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem oraz dostosowaniem społecznym i środowiskowym tych organizacji.
 
Wspomniane, pozafinansowe aspekty działalności gospodarczej, mogą w najbliższym czasie spędzać sen z powiek wielu przedsiębiorców, za sprawą nowych regulacji unijnych, znacznie rozszerzających katalog podmiotów, które zostaną objęte obowiązkiem uwzględniania danych dotyczących ESG w treści rocznych sprawozdań z działalności. Czego należy spodziewać się po nadchodzących zmianach?
 
16 grudnia 2022 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive, w skrócie CSRD).
 
CSRD, która wejdzie w życie na początku 2023 r., wprowadza istotne zmiany w zakresie obowiązków sprawozdawczych przedsiębiorstw, odnoszących się do danych niefinansowych. Nowe przepisy zobowiążą podmioty gospodarcze do uwzględniania w treści sprawozdań z działalności informacji dotyczących kwestii środowiskowych, społecznych oraz ładu korporacyjnego. Ponadto, dyrektywa doprowadzi do ujednolicenia zasad i modeli sprawozdawczości, jak również wprowadzi obowiązek poddania raportu niefinansowego badaniu przez niezależne jednostki audytorskie.
 
CSRD zastąpi dotychczas obowiązującą dyrektywę 2014/95/UE w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (Non-Financial Reporting Directive, w skrócie NFRD), w oparciu o którą obowiązek raportowania niefinansowego realizowany jest obecnie w Polsce przez ok. 300 dużych jednostek zaufania publicznego, w tym w szczególności spółek giełdowych, banków, zakładów ubezpieczeń oraz funduszy inwestycyjnych. CSRD znacznie rozszerzy katalog podmiotów objętych obowiązkiem raportowania niefinansowego. Zgodnie z założeniami dyrektywy, nowe obowiązki mają sukcesywnie obejmować:
 
1. Od 1 stycznia 2024 r. (raportowanie w 2025 r.) – duże jednostki interesu publicznego, objęte dotychczas dyrektywą NFRD, które na dzień bilansowy przekraczają średnią liczbę 500 zatrudnionych w roku obrotowym oraz przekraczają co najmniej jedno z dwóch kryteriów o charakterze finansowym, tj.: a) suma bilansowa: 20.000.000 EUR; b) przychody netto ze sprzedaży: 40.000.000 EUR;
 
2. Od 1 stycznia 2025 r. (raportowanie w 2026 r.) – pozostałe duże jednostki notowane oraz nienotowane, tj. podmioty, które na dzień bilansowy przekraczają co najmniej dwa z trzech następujących kryteriów: a) suma bilansowa: 20 000 000 EUR; b) przychody netto ze sprzedaży: 40 000 000 EUR; c) średnia liczba zatrudnionych w roku obrotowym: 250;
 
3. Od 1 stycznia 2026 r. (raportowanie w 2027 r.) – małe i średnie jednostki (MŚP) oraz inne specyficzne jednostki, których zbywalne papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym.
 
Szacuje się, że nowa dyrektywa obejmie ok. 50.000 podmiotów gospodarczych w całej Unii Europejskiej. W efekcie, w wymiarze zarówno przedmiotowym, jak i podmiotowym, jest to jedna z najpoważniejszych zmian w zakresie obowiązków związanych z raportowaniem rocznym przedsiębiorstw, wprowadzonych w przeciągu ostatnich lat.
 
Podporządkowanie się wymogom CSRD stanowić będzie istotne wyzwanie organizacyjne dla wielu podmiotów gospodarczych. Nowa dyrektywa wymusi bowiem nie tylko konieczność uwzględniania zagadnień związanych z ESG w strategii prowadzonej działalności, ale również potrzebę dostosowania procesów gromadzenia, monitorowania oraz raportowania relewantnych danych do nowych, wymagających standardów. Warto zatem wykorzystać czas poprzedzający implementację CSRD do krajowego porządku prawnego na zapoznanie się z zakresem nowych obowiązków oraz odpowiednie zaplanowanie działań mających na celu przygotowanie organizacji na nadchodzące zmiany.
 
Autor: Kamil Statuch – Senior associate w Kancelarii SKP.